Ο αββάς Σισώης (+ 6 Ιουλίου) μπροστά στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

  

Η τοιχογραφία στο Θεολόγο Μαυριώτισσας.
 Στον τάφο υπάρχουν και 2 άλλοι σκελετοί,
δηλωτικό στοιχείο της μεταθανάτιας ισότητας.

 Ο αββάς Σισώης είναι ένας μεγάλος άγιος της Εκκλησίας μας. Γεννήθηκε στην Αίγυπτο κατά το πρώτο μισό του Δ' αιώνα μ.Χ.. Σε νεαρή ηλικία έγινε ασκητής στην έρημο της Αιγύπτου, όπου παρέμεινε 62 χρόνια, μέχρι το 429 που απεβίωσε.

Κάποτε  μετέβη στην Αλεξάν­δρεια κι επισκέφτηκε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εκεί, στάθηκε έν­τρομος μπροστά στο γυμνό σκέλεθρο του κοσμοκράτορα, συλλο­γίστηκε το φοβερό μυστήριο του θανάτου, αναλο­γίστηκε τη ματαιότητα των εγκόσμιων και περίλυ­πος αναφώνησε:

«Ορών  σε, τάφε,  δειλιώ σου την θέαν

και καρδιοστάλακτον δάκρυον χέω,

χρέος το κοινόφλητον εις νουν λαμβάνων,

πώς ουν μέλλω διελθείν πέρας τοιούτον

 Αί, αί, θάνατε, τις δύναται φυγείν σε;».

Δηλαδή:

«Σε βλέπω, τάφε, τρομάζω στη θέα σου

και χύνω πικρά δάκρυα μεσ’  απ' την καρδιά μου,

όταν φέρνω στο νου μου την εξόφληση

του κοινού μας χρέους (: το θάνατο),

αλοίμονο, πως να υποστώ αυτήν την τελευτή;
 Αχ, αχ, Θάνατε, ποιος μπορεί να σ’ αποφύγει;».

Η αναφερόμενη μετάβαση του αββά Σισώη στον τάφο του Μεγαλέξανδρου, απεικονίζεται και στις τοιχογραφίες τριών μεταβυζαντινών ναών της Καστοριάς, που είναι, ο Θεολόγος Μαυριώτισσας (έτ. 1552), ο Άγιος Νικόλαος Θεολογίνας (έτ. 1662) και ο Ιωάννης Πρόδρομος συνοικίας Απόζαρι (έτ. 1727). Οι τοιχογραφίες αυτές (φωτογραφίες τους) παρουσιάζονται εδώ.

Η απεικόνιση του αββά Σισώη
στον Άγιο Νικόλαο Θεολογίνας, έτ. 1662.




Η τοιχογραφία του αββά Σισώη
στο ναό του Προδρόμου, συνοικίας Απόζαρι,
έτ. 1727.