Το βιβλίο Η ΠΑΝΑΓΙΑ "ΜΑΥΡΙΩΤΙΣΣΑ", έκδοση 2004.

Το παρουσιαζόμενο βιβλίο

Ο Καστοριανός δάσκαλος και θεολόγος Γιώργος Αλεξίου συνέγραψε κι έθεσε σε κυκλοφορία, κατά τον Δεκέμβριο του 2004, ένα αξιόλογο βιβλίο με τον τίτλο «Η Παναγία "Μαυριώτισσα"». Το εν λόγω πόνημά του είναι το 2^ο της εκδοτικής σειράς «Βυζαντινή Καστοριά. Εικονογραφία της Θεοτόκου», αναφέρεται δε στην Ιερά Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας και ειδικότερα σε δύο σημαντικές τοιχογραφίες των ισάριθμων ναών της, αντιστοίχως. Πιο συγκεκριμένα, το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει και παρουσιάζει στο ευρύ κοινό, με σαφήνεια και με γλαφυρότητα, δύο σύντομες εικονολογικές - θεολογικές μελέτες του Συγγραφέα του, που πραγματεύονται: Η 1^η τη βυζαντινή εικόνιση της Παναγίας Μαυριώτισσας (αρχές 13^ου αιώνα) του ομώνυμου ναού, και η 2^η την απεικόνιση «Ο Μελισμός» (έτους 1552), του εκεί ευρισκόμενου μεταβυζαντινού παρεκκλησίου Αγίου Ιωάννου Θεολόγου.

Η πρώτη απ’ τις προαναφερόμενες μελέτες, αυτή της Παναγίας Μαυριώτισσας, περιλαμβάνει επτά μικρά κεφάλαια, που επιγράφονται ως εξής:

a)      Ο βασικός εικονογραφικός τύπος της Παναγίας Οδηγήτριας

b)      Η βυζαντινή παράσταση της Παναγίας Μαυριώτισσας.

c)       Τα ιδιαίτερα στοιχεία της εικονιζόμενης Παναγίας Μαυριώτισσας, (: Η επιτοίχια αγιογράφησή της. Η απεικόνιση του Χριστού στον τύπο του Αναπεσόντος).

d)      Το εικονιστικό αρχέτυπο της Παναγίας Μαυριώτισσας.

e)      Ο ανακλινόμενος Χριστός της Οδηγήτριας, πρότυπο της παράστασης του Αναπεσόντος.

f)       Θεολογικό σχόλιο στην απεικόνιση της Παναγίας Μαυριώτισσας.

g)      Η μεταβυζαντινή εικόνα της Παναγίας Μαυριώτισσας.

Η δεύτερη μελέτη του ίδιου βιβλίου, που εξετάζει την πρωτότυπη λειτουργική παράσταση του «Μελισμού», έχει τ’ ακόλουθα δύο κεφάλαια:

Η θεματική τοιχογραφία της Παναγίας Μαυριώτισσας.
Αρχές 13ου αιώνα.

a)      Λειτουργικά θέματα της Ορθόδοξης εικονογραφίας, (: «Η Ουράνια Λειτουργία», «Η Λειτουργία των Πατέρων», «Η Κοινωνία των Αποστόλων»).

b) Η θεματική παράσταση του «Μελισμού», (:Περιγραφή της εικόνισης. Το υποδειγματικό όραμα της εν θέματι εικόνισης. Τα εικονιζόμενα λειτουργικά γεγονότα στην αναφερόμενη παράσταση του «Μελισμού»).

Κλείνοντας τη σύντομη παρουσίαση του θεματικού βιβλίου, σημειώνουμε ανακεφαλαιωτικά και συμπερασματικά, ότι πρόκειται για ένα πόνημα του κ. Γιώργου Τ. Αλεξίου, μικρό στο μέγεθος, αλλά σημαντικό ως προς το περιεχόμενο, το οποίο προστίθεται στην, ομολογουμένως, δυσεξήγητα πενιχρή βιβλιογραφία του σεπτού μοναστηριού της Παναγίας Μαυριώτισσας, που είναι απ’ τ’ αρχαιότερα και σημαντικότερα της Άνω Μακεδονίας.

Το μοναστήρι της Μαυριώτισσας. 10ος αιών.

Σημείωση: Το παρουσιαζόμενο βιβλίο διατέθηκε (σε) με τιμή κόστους στον ανάλογο χώρο του μοναστηριού της Παναγίας Μαυριώτισσας, επί 2 – 3 χρόνια κι έως την ανάληψη της Ηγουμενίας αυτού από κάποιον Αρχιμανδρίτη ονόματι Αλέξιο. Μέχρι τότε το είχαν προμηθευτεί αρκετοί Καστοριανοί με πνευματικά ενδιαφέροντα, καθώς και πολλοί αρχαιόφιλοι επισκέπτες κι ευσεβείς προσκυνητές της αναφερόμενης Ιεράς Μονής.

Η λατρευτική εικόνα της Παναγίας Μαυριώτισσας. 17ος αιών.

Η κόγχη του καθολικού της Μονής.

Οι ενωμένοι ναοί της Παναγίας
και του Θεολόγου, Μαυριώτισσας.

Η εξεταζόμενη παράσταση του Μελισμού
στο ναό του Θεολόγου. Σχέδιο του συγγραφέα.

Άποψη του μοναστηριού της Μαυριώτισσας.