«Η ζωή έχει γίνει πια τρομερή για όλους». Επίκαιρο κείμενο του Ρώσου αγίου Ανδρονίκου († 1918).

«Η ζωή έχει γίνει πια τρομερή για όλους. Έχουμε αυτοεξευτελιστεί μπροστά σ’ όλους τους λαούς του κόσμου. Μας αποφεύγουν σαν την πανούκλα και συνεννοούνται ήδη, όσο εμείς αλληλοτρωγόμαστε, να μοιραστούν τη λατρευτή μας πατρίδα… Εμείς οι ίδιοι ρημάζουμε την πατρίδα μας… Ας στραφούμε όλοι με καρδιά γεμάτη συντριβή στο Θεό, που μας τιμώρησε δίκαια για τα άνομα έργα μας. Ας ικετεύσουμε θερμά τον Κύριο να μας λυπηθεί.

Ας παρακινήσουμε και τα παιδιά μας και τους συγγενείς μας όλους να ζητήσουν το έλεος του Θεού. Μόνο Εκείνος μπορεί να μας σώσει τώρα, όπως σε παλαιότερα δύσκολα χρόνια έσωσε τους προγόνους μας…».

Ο άγιος Ανδρόνικος (1870-1918),
Ρώσος νεομάρτυρας.

(Άγιος Ανδρόνικος, Ρώσος νεομάρτυρας που ετάφη ζωντανός απ’ τους αντίχριστους Μπολσεβίκους το έτος 1918).

Το σπουδαίο βιβλίο που παρουσιάζει
το μαρτυρικό βίο του αγίου Ανδρονίκου.

Το μαρτύριο του αγίου Ανδρονίκου (+ 1918)

Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ της κατά Χριστόν νομοθεσίας. Έκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας, έτ. 2009.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

Βιβλιοπαρουσίαση

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, (1296 – 1359), είναι ένας μεγάλος άγιος της Εκκλησίας μας, ο οποίος πρωτοαναγνωρίστηκε και τιμήθηκε ως άγιος στην Καστοριά, περί τα μέσα του 14^ου αιώνα. Το 2009 συμπληρώθηκαν 650 έτη από την οσιακή κοίμηση του αγίου Γρηγορίου και στα πλαίσια αυτής της επετείου, η Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς εξέδωσε ένα σημαντικό σύγγραμμά του με τη μορφή βιβλιδαρίου, που το διένειμε δωρεάν στους πιστούς. Το εν λόγω σύγγραμμα φέρει τον τίτλο «Δεκάλογος της κατά Χριστόν νομοθεσίας» και παρουσιάζει επιτυχώς τον Δεκάλογο του Μωϋσή (: τις 10 Εντολές της Παλαιάς Διαθήκης) «αναμορφωμένον» όμως κι ερμηνευμένον από τον ίδιο τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, με βάση την Καινή Διαθήκη και τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας

Το παρουσιαζόμενο βιβλίο.

Οι 10 Εντολές του Κυρίου, οι παρουσιαζόμενες απ’ τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά με τη νέα χριστιανική τους διατύπωση, είναι οι εξής:

1)    «Κύριος ο Θεός σου Κύριος είς εστιν…» (Δευτερ. 6, 4. Μάρκ. 12, 29).

2)    «Ου ποιήσεις παν ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω…(Εξόδ. 20, 4).

3)    «Ου λήψη το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω» (Εξόδ. 20, 7).

4)    Μία ημέρα της εβδομάδος που λέγεται Κυριακή (Αποκ. 1, 10).

5)    «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου» (Εξόδ. 20, 12).

6)    «Ου πορνεύσεις» (Εξόδ. 20, 13).

7)    «Ου φονεύσεις» (Εξόδ. 20, 15).

8)    «Ου κλέψεις» (Εξόδ. 20, 14).

9)    «Ου συκοφαντήσεις» (Εξόδ. 20, 16).

10) «Ουκ επιθυμήσεις τι των του πλησίον σου» (Εξόδ. 20, 17).

Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας,
όπου εορτάζεται ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς.

Το προαναφερόμενο βιβλιδάριο «Ο Δεκάλογος», που εξέδωσε η Ιερά μητρόπολη Καστοριάς πριν 3 έτη, είναι ένα καλαίσθητο έντυπο 16 σελίδων. Στην εμπρόσθια όψη του έχει μία βυζαντινή εικόνα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Ο κατατοπιστικός Πρόλογός του είναι γραμμένος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καστοριάς κ.κ. Σεραφείμ. Το περιλαμβανόμενο κείμενο του Δεκαλόγου είναι αποδοσμένο στη νεοελληνική γλώσσα από τον έγκριτο Καστοριανό θεολόγο κ. Ευάγγελο Λέκκο. Στις τελευταίες σελίδες του έχει καταχωρημένον τον συνοπτικό Βίο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του οποίου η μνήμη τιμάται από την τοπική μας Εκκλησία δύο φορές το χρόνο: Τη Β΄ Κυριακή των Νηστειών (κινητή εορτή) με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου πόλεως Καστοριάς, και την 14^η Νοεμβρίου με αγρυπνία στο βυζαντινό μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας.

Ο ναός των Αγίων Τριών στην Καστοριά.
Έχει τοιχογραφία του αγίου Γρηγορίου, έτ. 1402.

Ο ναός Αγίου Γεωργίου του Βουνού στην Καστοριά.
Έχει τοιχογραφία του αγίου Γρηγορίου Παλαμά.

Το οπισθόφυλλο
του εξεταζόμενου βιβλίου.

Τα μωβ κρινάκια του Οκτωβρίου στα βουνά της Καστοριάς

Πανέμορφο κρινάκι του Οκτωβρίου

Η περιοχή του νομού Καστοριάς έχει πολλά πετρώδη βουνά, στα οποία αυτοφύονται κι ενδημούν αναρίθμητα αγριολούλουδα, καθ’ όλες τις εποχές του έτους. Στα εν λόγω αγριολούλουδα περιλαμβάνονται και τα πανέμορφα μωβ κρινάκια (: Κρόκος - Crocus), που ανθίζουν κάθε χρόνο περί τα μέσα Οκτωβρίου. Για τα κρινάκια αυτά υπάρχουν οι εξής πληροφορίες στο Διαδίκτυο:

«Το μωβ κρινάκι με την ονομασία ο Κρόκος είναι ένα απ’ τα ωραιότερα αγριολούλουδα της καστοριανής υπαίθρου. Πρόκειται για μία πολυετή πόα που ανήκει στην οικογένεια των Ιριδωδών (Iridaceae). Έχει υπόγειο βολβό, που περιβάλλεται από ινώδεις χιτώνες, και 3 – 6 γραμμοειδή φύλλα με λευκή κεντρική λουρίδα. Έχει επίσης υπόγεια ωοθήκη και περιάνθιο από έξι βιολετή πέταλα με κίτρινη βάση, τα οποία ενώνονται και σχηματίζουν μακρύ σωλήνα που μοιάζει με βλαστό. Διαθέτει τρεις στήμονες με κίτρινους ανθήρες και πορτοκαλί στύλο, ο οποίος διακλαδίζεται στην κορφή σε τρία επιμήκη στίγματα. Απ’ τα στίγματα αυτά παράγεται το πολύτιμο σαφράν, που χρησιμεύει ως άρτυμα, ως φάρμακο και ως κίτρινη χρωστική ουσία τροφίμων και ποτών».

Οι καλαίσθητοι κάτοικοι της Καστοριάς επισκέπτονται κάθε Οκτώβριο τις πετρώδεις βουνοπλαγιές και τους θαμνότοπους της περιοχής τους όπου φυτρώνει το εξεταζόμενο μωβ κρινάκι, το εντοπίζουν εύκολα, το παρατηρούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, θαυμάζουν τη θεσπέσια και ντελικάτη ομορφιά του και στο τέλος το φωτογραφίζουν (παίρνουν φωτογραφίες του). Το ίδιο έπραξε και ο δάσκαλος Γιώργος Αλεξίου στο Γέρμα Καστοριάς, την 26 Οκτωβρίου 2012, και τις φωτογραφίες που πήρε τις επισυνάπτει στο παρόν κείμενο.

Επίμετρο. Ελληνική Μυθολογία.

Ο Κρόκος, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν φίλος του θεού Ερμή. Μια μέρα κι ενώ οι δύο φίλοι έπαιζαν, ο Ερμής χτύπησε κατά λάθος τον Κρόκο στο κεφάλι και τον σκότωσε. Στον τόπο του συμβάντος φύτρωσε ένα λουλούδι. Τρεις σταγόνες από το αίμα του άτυχου νέου που έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού έδωσαν τα στίγματα του φυτού, που από τότε πήρε το όνομα Κρόκος.

Κρινάκι στο βουνό Πάσχος του Γέρμα

Σύμφωνα με έναν άλλον μύθο, ο Κρόκος ήταν ένας νεαρός, που εξαιτίας του άτυχου έρωτά του για τη Νύμφη Σμίλακα μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ταυτόχρονα η Σμίλαξ έγινε το ομώνυμο αναρριχητικό φυτό, η Σμίλαξ Ασπίρα - Ουρβιά. (Απ’ το Διαδίκτυο).

Το βιβλίο «Γερμανική Κατοχή. Ιστορίες από τα συσσίτια στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης».

Το εμπροσθόφυλλο
του παρουσιαζόμενου βιβλίου

Εφέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας απ’ το έτος 1912, που, ως γνωστόν, απελευθερώθηκε η Μακεδονία απ’ τον τουρκικό ζυγό. Στα πλαίσια αυτής της σημαντικής επετείου διοργανώθηκαν – διοργανώνονται κατά το παρόν έτος 2012 σε όλη τη Βόρειο Ελλάδα πολλές ανάλογες εκδηλώσεις, κι εκδόθηκαν αρκετά βιβλία σχετικής θεματολογίας. Στα εν λόγω βιβλία περιλαμβάνεται κι ένα που φέρει τον τίτλο «Γερμανική Κατοχή», και τον υπότιτλο «Ιστορίες από τα συσσίτια στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης». Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε στη Συμπρωτεύουσα απ’ την αναφερόμενη «Αδελφότητα», η οποία έχει ζωή κι αξιοθαύμαστη δράση 141 ετών, περιλαμβάνει δε ενδιαφέροντα κείμενα και φωτογραφίες της υπόψη δράσης της.

Ακολούθως παρατίθεται ένα απ’ τα κείμενα του εξεταζόμενου βιβλίου, ενδεικτικό και αντιπροσωπευτικό των περιεχομένων του, το οποίο συνέγραψε ο Γρεβενιώτης θεολόγος Αθανάσιος Χαρισόπουλος.

"Αναμνήσεις ενός παιδιού της Κατοχής.

Ήταν Ιούλιος του έτους 1947, εορτή του Προφήτου Ηλία, όταν οι αντάρτες χτύπησαν τα Γρεβενά. Εκεί είχαν καταφύγει χιλιάδες άνθρωποι από τα χωριά. Η καταστροφή ήταν πολύ μεγάλη.

Έπειτα από δυο ημέρες πήγα στη Θεσσαλονίκη με συστατικό γράμμα του πατρός Αυγουστίνου Καντιώτη, Ιεροκήρυκος της Μητροπόλεως Γρεβενών, προς την Αδελφότητα Θεολόγων η «Ζωή».

Στεγασθήκαμε προσωρινά σε κτίρια στο κτήμα της «Φιλόπτωχου Αδελφότητας Ανδρών Θεσσαλονίκης» γύρω από το ναΰδριο του Αποστόλου Παύλου. Μετά την επιτυχία μας εις την Θεολογική Σχολή στεγαστήκαμε στο κεντρικό κτίριο της Φιλόπτωχου Αλελφότητος, εις την οδόν Αγίας Σοφίας. Εκεί ευτυχίσαμε να γνωρίσουμε από κοντά τους κυρίους που στελέχωναν την Φιλόπτωχο.

Η αγάπη, η στοργή και η φροντίδα των αγίων αυτών ανθρώπων δεν περιγράφεται. Ιδιαίτερα σε μας, που γνωρίσαμε από κοντά τη βία και την αναισθησία στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής κατοχής και του εμφυλίου σπαραγμού.

Εκεί γνωρίσαμε από πολύ κοντά τους αγίους πατέρες της Αδελφότητας Θεολόγων η «Ζωή», τον πατέρα Λεωνίδα, τον πατέρα Φώτιο και τον κύριο Αθανάσιο Φρσγκόπουλο. Εκεί γνωρίσαμε τους αγαπητούς κυρίους και τις κυρίες της Χ.Ε.Ε. (Χριστιανική Ένωση Επιστημόνων) και Γ.Ε.Χ.Α. (Γονέων Ένωσις Χριστιανικής Αδελφότητας). Εκεί οργανωθήκαμε στη Χ.Φ.Ε. (Χριστιανική Φοιτητική Ένωση).

Μου ανέθεσαν καθήκοντα Κατηχητού εις τον Ιερόν Ναόν Αγίου Ελευθερίου Σταυρουπόλεως και μετά εις τον Ιερόν Ναόν Αγίου Γεωργίου Νεαπόλεως.

Αξέχαστα χρόνια. Χρόνια χαράς μέσα στη φτώχεια, χρόνια αγάπης, χρόνια δράσεως, χρόνια χριστιανικού παλμού.

Τα χρόνια πέρασαν, οι αναμνήσεις έμειναν και μ’ αυτές ζούμε. Με ποια λόγια, με ποια έργα θα μπορούσαμε να ευχαριστήσουμε αυτούς τους αγίους ανθρώπους της «Φιλόπτωχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης» και της Αδελφότητος Θεολόγων η «Ζωή»; Ό,τι έχουμε υλικό και πνευματικό το χρωστούμε σε μέγα μέρος σ’ αυτούς Ο καλός Θεός να αναπαύει τις ψυχές των αγίων αυτών ανθρώπων".

Γ.Τ.Α.

Το «Δυτικομακεδονικόν Ημερολόγιον» έτους 2013.

Το εμπροσθόφυλλο του Ημερολογίου.

Στις αρχές Οκτωβρίου 2012 εκδόθηκε στην Κοζάνη και κυκλοφόρησε σε όλη την Ελλάδα ο 8^ος τόμος του εξαίρετου «Δυτικομακεδονικού Ημερολογίου», έτους 2013. Εκδότης του είναι ο άριστος Θεολόγος και Διοικητικός υπάλληλος της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης κ. Ζήσης Αν. Μπέλλος, που κατάγεται από την κωμόπολη Γαλατινή Βοΐου. Το εν λόγω «Δυτικομακεδονικόν Ημερολόγιον» αποτελεί συνέχεια και διαδοχή του «Ημερολογίου Κοζάνης», που εξέδιδε επιτυχώς επί σειρά πολλών ετών κι έως το 1995, ο γνωστός εκπαιδευτικός, συγγραφέας και δημοσιολόγος κ. Αναστάσιος  Μπέλλος, πατέρας του προαναφερόμενου κ. Ζήση Μπέλλου.  

Ο εξεταζόμενος καλαίσθητος τόμος του «Ημερολογίου», έτους 2013, έχει 80 σελίδες και περιλαμβάνει, όπως και οι προηγούμενοί του, αξιόλογα κείμενα εθνικού, εκκλησιαστικού, ιστορικού, λαογραφικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου, διανθισμένα με ανάλογες φωτογραφίες, τα οποία (κείμενα) συνέγραψαν σπουδαίοι άνθρωποι του πνεύματος, κυρίως Δυτικομακεδόνες. Περιλαμβάνει επίσης καταγραφές των σημαντικότερων γεγονότων που συνέβησαν στη Δυτική Μακεδονία κατά το παρελθόν έτος 2012, όπως ήταν (είναι) η επίσημη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου στα Σέρβια, στην Κοζάνη και στην Καστοριά, καθώς και οι πολλές κι ενδιαφέρουσες επετειακές εκδηλώσεις των 100 ετών από την απελευθέρωση της Μακεδονίας απ’ τον τουρκικό ζυγό (1912 – 2012). Τέλος, έχει καταχωρημένες στις σελίδες του και αρκετές άλλες πληροφορίες, που σίγουρα είναι χρήσιμες κι ενδιαφέρουν όλους τους αναγνώστες του.

Συμπερασματικώς, το παρουσιαζόμενο «Δυτικομακεδονικόν Ημερολόγιον» έτους 2013, του θεολόγου κ. Ζήση Αν. Μπέλλου, είναι ένα Ανθολόγιο σημαντικών κειμένων και μία παράθεση σπουδαίων γεγονότων του 2012, είναι ένας άμβωνας πνευματικής κι εθνικής προσφοράς στον ευγενή λαό της Δυτικής Μακεδονίας.

(Γιώργος Τ. Αλεξίου)